İstanbul Ticaret Odası Başkanı, Faiz Düşüşü ve İhracatta Sıkışıklığa Dikkat Çekiyor
PPK’da Faiz Düşüşü Bekleniyor
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, Aralık ayında yapılacak Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında faizlerin 250 baz puan düşürülebileceğini öngördüklerini söyledi. Avdagiç, "Bu hem makul bir şekilde düşme trendine giden enflasyonla uyumlu bir adım olacaktır hem de 2025 yılına girerken psikolojik katkısı önemli olacaktır." dedi.
Finans Dünyası ve İş Dünyası Önceliklerinde Uyumsuzluk
Avdagiç, yurt içi ve yurt dışındaki finans dünyasının önceliklerinin, Türkiye’deki iş dünyası öncelikleriyle tam olarak örtüşmediğini belirtti. Bu farklılıkların, iş dünyası için olası zorlukları ve gelecek yatırımları etkileyebileceği hususuna dikkat çekti.
İhracatta Kritik Bir Durum: 30 puanlık Makas
Sepet döviz kurundaki 11 aylık artışın yüzde 14-15 civarında, enflasyonun ise yine ilk 11 aylık dönemde yüzde 43’lük bir artış gösterdiğini belirten Avdagiç, "Dolayısıyla, Türkiye’deki ihracatçı arada yaklaşık 30 puanlık bir makasla karşı karşıya kaldı. Bu taşınabilir, sürdürülebilir ve devam edilebilir bir makas değil." diye uyarıda bulundu. Avdagiç, bu durumun 2025 yılında ihracat sektöründe ciddi sıkıntılara yol açacağını öngördüğünü ve yurt dışı yatırımcıların bu rekabet kaybını dikkate alarak yatırım planlarını gözden geçireceğini vurguladı.
Yüksek Teknoloji Yatırımlarına Odaklanılmalı
Avdagiç, sıfırdan yatırım yapan yabancı sermayeye ("greenfield" yatırımlarına) öncelik verilmesi gerektiğini ve Türkiye’nin yüksek teknoloji üreten şirketler için çekici bir ortam sunması gerektiğini vurguladı. "Bunun da artık bu dönemden itibaren yüksek teknoloji üreten şirketler için Türkiye’nin cazip olacak şartlar sunabileceğini öngörüyoruz." dedi.
Faiz Düşüşü Öngörüsü ve Etkililiği
Enflasyon, kredi hacimleri, tasarruf oranları ve mevduatların krediye dönüşüm oranları dikkate alındığında, faiz oranlarıyla ilgili öngörüler ortaya konulması gerektiğini belirten Avdagiç, "Bu çerçeveden baktığımız zaman biz aralık ayında yapılacak PPK toplantısında faizlerin 250 baz puan düşürülebileceğini öngörüyoruz. Bu hem makul bir şekilde düşme trendine giden enflasyonla uyumlu bir adım olacaktır hem de 2025 yılına girerken psikolojik katkısı önemli olacaktır." şeklinde konuştu.
Türkiye’nin Dış Ticaret Dengesi ve 2025 Senaryoları
Türkiye’deki birçok ihracatçının 2024 yılını çoğunlukla makul karlar veya kontrollü kayıplar ile geçirdiğini belirten Avdagiç, 2025 yılında bu durumun iki yönlü sonuçları olacağını açıkladı. "Bir taraftan çok değerli Türk lirası, ithalatı cazip hale getiriyor ve birçok üreticinin yurt içinde üretmekten ziyade daha uygun şartlarla ürünleri, malları yurt dışından getirmesine sebebiyet veriyor. Bir taraftan da ihracatı baskıladığı için ihracatımızın azalmasına yol açıyor. Bu da bu sene 80 milyar dolar mertebesine kadar düşeceğini öngördüğümüz mal ihracatındaki dış ticaret dengemizin tekrar 100 milyarların üzerine çıkmasına sebebiyet verebilir." dedi.
İhracat Odaklı Rezerv Oluşturma Gerekliliği
Türkiye’ye ciddi miktarda dış kaynak girişi ve rezerv artışı olduğunu belirten Avdagiç, bunun büyük bir kısmının emanet para olduğunu ve kısa vadeli olduğunu, uzun vadede ülkenin üreterek ve ihraç ederek kazanacağı rezervlere odaklanması gerektiğini ifade etti. "Misafir para gelir, buradaki avantajların bittiğini hissettiği anda gider ama ihracat yaptığımız zaman o kaynak gelir ve ülkede kalır." diye konuştu.
Yatırımların Sürdürülebilir Büyüme İçin Önemi
Yatırımların gelecek yıllardaki büyümeyi tetikleyecek en önemli unsur olduğunu vurgulayan Avdagiç, yatırımların sürekli olarak artması gerektiğini ve pozitif kalması gerektiğini söyledi. Tersine durumun kısa vadede olumlu sonuçlar ortaya çıkarsa da, orta ve uzun vadede büyümenin zayıflamasına neden olacağını ifade etti.
2024 ve 2025 Yılı İçin Endişeler ve Çözüm Odaklı Yaklaşım
2023 yılı sonu tahminlerine göre, 2024’te enflasyon ve döviz kurunda toplam yaklaşık 24-25 puanlık bir sapma olduğunu ifade eden Avdagiç, bu durumun 2025’te telafi edilmesi gerektiğine vurgu yaptı. Bu yıl kamu ve özel sektörün ücret politikalarının ve tasarruf tedbirlerinin kur politikalarıyla uyumlu olmasını istediklerini belirtti.
İyimserlik ve Sürdürülebilirlik
Türk iş dünyasının üretmeye, ticaret yapmaya, yatırım yapmaya, istihdam oluşturmaya, ihracat yapmaya devam edeceğini belirten Avdagiç, ilgili bakanlarla ve Cumhurbaşkanlığı yetkilileriyle sorunlarını, beklentilerini ve taleplerini paylaştıkları görüşmelerden de memnuniyetlerini ifade etti.
