Savunma Sanayii Gelirleri 2023’te Yüzde 4,2 Artışla 632 Milyar Doları Buldu
Savaşların Etkisi ve ABD’nin Önemi
Stockholm Uluslararası Barış Araştırma Enstitüsü (SIPRI) tarafından yayımlanan son raporda, küresel savunma sektöründeki en büyük 100 şirketin 2023’te silah ve askeri hizmet satışları bir önceki yıla göre yüzde 4,2 artışla 632 milyar dolara yükseldiği belirtildi. Bu artış, 2022’deki tedarik zinciri aksaklıkları ve maliyet artışlarının ardından gelen bir iyileşme olarak değerlendiriliyor. Raporda, dünyanın çeşitli bölgelerindeki gerilimler, özellikle Ukrayna ve Gazze’deki savaşlar ile Asya’daki gerilimlerin satışların artmasında belirleyici rol oynadığı vurgulandı.
ABD Şirketleri Listenin Zirvesinde
Listede 2018’den bu yana ilk 5 sırayı ABD merkezli şirketler işgal etti. Lockheed Martin, RTX (eski adı Raytheon Techologies), Northrop Grumman, Boeing ve General Dynamics bu önde gelen şirketler arasında yer aldı. ABD’li şirketlerin toplam satış tutarı 317 milyar doları buldu ve tüm küresel satışların yaklaşık yarısını temsil etti. Bu satışlar bir önceki yıla göre reel olarak yüzde 2,5 artış kaydetti.
Çin’in Yükselen Payı ve Avrupa’nın Rolü
Çin merkezli büyük silah üreticileri, 2023’te bir önceki yıla göre yüzde 0,7 artışla toplam 103 milyar dolarlık satış elde etti. Bu durum, Çin’in savunma sanayisindeki artan etkinliğini yansıtıyor. İlk 10 şirket listesine üç Çinli üretici (NORINCO, AVIC, CETC) girmeyi başardı. Listede Avrupa merkezli 27 şirket bulunurken, bu şirketlerin toplam silah satışları yüzde 0,2 artarak 133 milyar dolara ulaştı. Rapora göre, Avrupa şirketlerinin sipariş alımlarında artış dikkat çekerken, bazı şirketler Ukrayna savaşının talep üzerindeki etkisini yansıtıyor.
Rusya ve Almanya’nın Durumu
Rusya-Ukrayna savaşının ardından silah alımını artıran Almanya’da, Rheinmetall, ThyssenKrupp, Hensoldt ve Diehl’in silah satışları bir önceki yıla göre yüzde 7,5 artarak 10,7 milyar doları aştı. Veri eksikliği nedeniyle 2023’teki en büyük 100 firma listesine yalnızca iki Rus şirket dahil edildi. Bu şirketlerin toplam gelirleri yüzde 40 artarak 25,5 milyar dolara yükseldi.
Türk Şirketlerinin Performansı
SIPRI raporuna göre, 2023’te ASELSAN, Baykar ve Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) gibi üç Türk şirketleri, ilk 100 firma listesine girmeyi başardı. Türk şirketlerinin toplam gelirleri 2022’ye göre yüzde 24 artışla 6 milyar dolara ulaştı. Özellikle insansız hava aracı (İHA) üreticisi Baykar’ın ihracatının satışlardaki artışa önemli ölçüde katkıda bulunduğu vurgulanıyor. Raporda, Baykar’ın 2023 gelirlerinde ihracatın büyük bir paya sahip olduğu ve şirketin silah gelirlerinin yüzde 90’ını oluşturduğu ifade edildi. Baykar’ın gelirleri geçen yıl yüzde 25 artışla 1,9 milyar dolara yükseldi. TUSAŞ ise gelirlerini yüzde 45 artırarak 1,7 milyar dolara çıkardı. ASELSAN’ın satışları ise yüzde 12 artışla 2,4 milyar dolara ulaştı. Raporda Türkiye’nin silah üretimine olan bağlılığı ve yerli üretim teşvikleri de vurgulandı.
SIPRI’nin Uzun Tarihi
SIPRI, 1966 yılından bu yana çatışmalar, silahlanma, silah denetimi ve silahsızlanma gibi konular hakkında araştırmalar yapmaya devam ediyor.
