Resmi olmayan verilere göre, seçimlerde Donald Trump rakiplerinden önde görünüyor.
Açıklanan projeksiyonlara göre adayların kazandığı eyaletler ise şöyle sıralandı:
Önde Giden Adayın Kazandığı Eyaletler (214)
Connecticut (7), Delaware (3), Massachusetts (11), Maryland (10), New Jersey (14), Rhode Island (4), Vermont (3), Illinois (19), New York (28), Colorado (10), District of Columbia (3), California (54), Washington (12), Oregon (8), New Mexico (5), Virginia (13), Hawaii (4), Nebraska (2) ve New Hampshire (4)
Rakip Adayın Kazandığı Eyaletler (248)
Florida (30), South Carolina (9), Alabama (9), Mississippi (6), Oklahoma (7), Tennessee (11), Kentucky (8), Indiana (11), West Virginia (4), Arkansas (6), Wisconsin (10), Wyoming (3), Ohio (17), South Dakota (3), North Dakota (3), Nebraska (2), Louisiana (8), Texas (40), Missouri (10), Utah (6), Montana (4), Iowa (6), Kansas (6), Idaho (4), North Carolina (16), Georgia (16) ve Maine 2. bölge (1)
İşte seçimde öne çıkan gelişmeler…
09:52 Trump, Maine 2. bölgeyi kazanarak önemli bir başarı elde etti.
09:17 Rakip aday New Hampshire eyaletini kazanarak delege sayısını 214’e yükseltti.
09:10 Donald Trump’ın başkanlık olasılığı, New York Times’ın modeline göre yüzde 95’e ulaştı.
08:59 Trump, kritik bir eyalet olan Georgia’yı kazanarak farkı artırdı.
08:45 Rakip adayın kampanya yetkilisi; “Her oy sayıldığından emin olana kadar kampanya devam edecek; bugün destekçilerine açıklama yapmayacak” dedi.
08:09 Rakip aday Nebraska’da bir bölge kazandı.
08:07 Cumhuriyetçiler, ABD Senatosu’nda kontrolü ele geçirdi.
08:00 Rakip aday Hawaii eyaletini kazandı.
07:50 Bu saat itibarıyla Senato’da Cumhuriyetçilerin 50, Demokratların 41 sandalyesi bulunuyor. Temsilciler Meclisi’nde ise Cumhuriyetçilerin 170, Demokratların 123 üyesi seçildi.
07:42 Rakip aday, 13 delegeye sahip Virginia eyaletini kazanarak aradaki farkı kapattı.
07:33 Rakip aday New Mexico eyaletini kazandı.
07:23 Rakip aday, 8 delegeye sahip Oregon eyaletini kazanarak toplam delege sayısını 187’ye çıkardı.
07:20 Trump’ın başkanlık seçimini kazanma ihtimali, New York Times’ın seçim modeline göre yüzde 91’e yükseldi.
07:18 Trump, 16 delegeden oluşan North Carolina eyaletini kazandı.
07:04: Trump 4 delegeden oluşan Idaho eyaletini kazandı.
07:03: Rakip aday, 12 delegeli Washington eyaletini kazandı.
07:01: Rakip aday, 54 delegeli California eyaletini kazandı.
06:41: Trump, toplamda 12 delegenin bulunduğu Iowa ve Kansas eyaletlerinde galip geldi.
06:21: Rakip aday 3 delegeli District of Columbia’yı kazandı.
06:08 Rakip aday 10 delegeli Colorado eyaletini kazandı.
06:00 Trump, Montana ve Utah eyaletlerini kazanarak toplamda 10 delege kazandı.
05:50 ABD seçimlerinde ülke genelinde oy oranı önem taşımamakla birlikte, bu saatte Donald Trump’ın oy oranı yüzde 52,3, rakip adayın ise yüzde 46,5 olarak belirlendi.
05:30 AP’nin değerlendirmelerine göre bu saatte her iki aday için henüz sürpriz bir sonuç görülmedi.
05:13 Trump, 40 delegeyle Texas’ı kazanarak önemli bir başarı elde etti.
05:08 Trump, Ohio eyaletini kazandı.
05:01 Rakip aday, 28 delege sayısıyla New York eyaletini kazandı.
04:38 Rakip aday, Illinois eyaletinde galip geldi.
04:31 Rakip aday, New Jersey’i kazandı.
04:30 Trump, Arkansas’ta seçimi önde tamamladı.
04:01 Rakip aday, Connecticut eyaletini kazandı.
03:40 Trump, Indiana ve Kentucky’nin ardından West Virginia’da 23 delegeye ulaştı.
03:20 Trump, Indiana ve Kentucky’de galip gelerek 19 delege kazandı. Rakip aday ise kazandığı Vermont eyaletinde 3 delege elde etti.
03:00 Florida, Georgia, Virginia, Vermont ve South Carolina’da sandıklar kapandı.
ABD’de Seçimi Kazanmak İçin Ne Gerekli?
ABD’de iki aday, 50 eyalette yapılan Seçiciler Kurulu seçiminde yarışıyor.
Her eyalet, kısmen nüfusa bağlı olarak belirli sayıda seçici oyuna sahip. Toplam 538 oy mevcut ve 270 ya da daha fazla oy alan aday seçimi kazanıyor.
İki eyalet hariç, tüm eyaletlerde seçimi kazanan aday tüm delegeleri de alıyor. Maine ve Nebraska’da ise adayların aldığı oy oranına göre eyaletin delegeleri paylaştırılıyor.
Amerikan halkı, yeni başkanın yanı sıra Kongre’nin Temsilciler Meclisi’nin tamamı ve Senatodaki 34 sandalye için oy veriyor.
Başkanlık seçimini kazanan aday, 20 Ocak 2025’te yemin ederek 4 yıl süreyle göreve başlayacak.
Salıncak Eyaletler Neden Önemli?
Seçim tarihine bakıldığında, birçok eyaletin belirli bir partiden yana olduğu görülse de bazı eyaletlerde tercihlerin değiştiği gözlemleniyor. Bu nedenle her iki adayın kazanma ihtimalinin olduğu kritik eyaletler üzerinde yoğunlaşılmakta.
538 delegenin bulunacağı seçim sistemi gereği, esasen salıncak eyaletler olan Pensilvanya, Georgia, Arizona, Nevada, Michigan, Kuzey Carolina ve Wisconsin’e odaklanılmış durumda.
Trump ve rakip aday, seçim kampanyalarının son günlerini bu eyaletlerde geçirdi.
Demokrat rakip, Pennsylvania’da 5 ayrı miting düzenlerken, Trump ise Pennsylvania, North Carolina ve Michigan’daki etkinliklere katıldı.
ABD Seçim Sistemi Nasıl İşliyor?
Seçmenler, kayıtlı oldukları eyaletin Seçiciler Kurulu’na göndereceği delegeleri seçmektedir. Delegeler de başkan ve başkan yardımcısını seçiyorlar.
ABD seçim sisteminde asıl önemli olan ülke genelinde en yüksek oyu almak değil, en çok delege sayısına ulaşmaktır. Bu nedenle, ülke genelinde en fazla oyu kazanan adayın başkan olamadığı durumlar da olmuştur.
Son örnek ise 2016 yılına aittir. O dönemde, Demokrat Parti’nin adayı ülke genelinde daha fazla oy almasına rağmen yeterli delege sayısına ulaşamadığı için seçilememiştir.
Anketler Ne Dedi?
Seçim yarışında, önceki anketler Trump’ı önde gösterirken, rakip adayın ardından anketlerdeki durum da değişti. Ancak son dönemde Trump, arayı kapatıp öne geçti.
Yarışın ilerleyen saatlerinde yayınlanan anketler, hem ulusal hem de salıncak eyaletlerde başa baş bir yarış olduğunu göstermekte.
Özellikle son anketler, bu kritik eyaletlerde sonuçların belirleyici olabileceğini ortaya koymakta.
Sürpriz sonuçlar da beklenebilir; örneğin, Iowa’daki bir anket, rakip adayı önde göstermişti ve bu durum analistleri şaşırttı. Alaska eyaletinde de rakip adayın kazanma ihtimali daha düşük gözüküyor. Öte yandan Trump’ın New Mexico veya New Hampshire’da beklenmedik sonuçlar elde etmesi muhtemel.
Seçimlere Giderken Yaşanan Kritik Gelişmeler
ABD, 5 Kasım’daki seçimlere ilişkin kritik gelişmeleri geride bıraktı. Başkan, Kasım ayındaki seçimler için ilk tartışmasını Haziran ayında gerçekleştirmişti.
Atlanta’da düzenlenen tartışmada, iki aday seçmenleri etkilemek için karşı karşıya geldi. Ancak, mevcut başkanın tartışma boyunca düşüncelerini toparlamakta zorlandığı durumlar dikkat çekmişti.
Seçimler öncesinde, eski başkan Trump’a yapılan bir suikast girişimi de gündeme geldi. Ancak olaydan sonra Trump’ın sağlık durumu yerinde olduğu bildirildi.
Son olarak, Eylül ayında bir dizi önemli olay yaşandı ve bu durum seçim sürecini oldukça etkiledi.
Erken Oy Kullanma Süreci
Florida Üniversitesi Seçim Laboratuvarı’nın verilerine göre, Eylül ayı ortalarından bu yana 82 milyonu aşkın vatandaş erken oy kullanma işlemini gerçekleştirdi. Erken oy kullananların 44 milyondan fazlası şahsen, 37 milyonun üzerindeki seçmen ise posta yoluyla oy verdi.
