Yetişkinlerde ve çocuklarda görülen bir durum olan uyku apnesi genellikle büyümüş bademcik ve geniz etinin solunum yollarını tıkaması ile meydana gelir. Bu durum, yalnızca horlama gibi sosyal etkilerle sınırlı kalmayıp, genel sağlık açısından da önemli sorunlar yaratabilecek ciddi bir rahatsızlık olarak öne çıkmaktadır.
Uykunun farklı aşamaları, fiziksel ve psikolojik olarak bir sonraki güne hazırlanmak üzere bir dinlenme sürekliliği sağlar. Sağlıklı bir uyku düzeni, hücrelerin gelişimi, büyümesi, yenilenmesi ve dinlenmesi için elzemdir.
Gündüz yaşanan yorgunluk, uyku apnesine bağlı bir durum olabilir. Bu rahatsızlığın üç ana belirtisi bulunur: horlama, tanıklı apne (belli bir süre için solunumun durduğunun başka bir kişi tarafından gözlemlenmesi) ve gündüz yaşanan yorgunluktur.
Özellikle çocuklarda geniz etinin büyümesi ve erişkin bireylerde burun içi yapısındaki bozukluklar, uyku apnesinin oluşumuna neden olan önemli etkenler arasında yer almaktadır.
Belirli durumlarda cerrahi müdahale, yakınmaları önemli ölçüde azaltabilir. Ayrıca, basınçlı solunum cihazı tedavisi de etkili bir seçenek olarak değerlendirilmektedir.
UYKU APNESİ HAKKINDA BİLGİLER
Uyku apnesi, uykuda solunumun geçici olarak durması ile karakterize edilen bir rahatsızlıktır. Bu durumda beyin, vücudu uyandırarak solunumun yeniden başlatılmasını sağlar.
Üç ana tipi bulunmaktadır:
1. Santral Uyku Apnesi: Beyinden gelen solunum komutlarının yetersizliği nedeniyle solunumun geçici olarak durduğu bir durumdur. Bu tip, daha az sıklıkla görülmektedir ve genellikle nörolojik bir sorunla ilişkilidir.
2. Obstrüktif Uyku Apnesi: En yaygın görülen tiptir ve solunum yollarındaki fiziksel tıkanıklıklar nedeniyle solunum durur. Üst solunum yolunun daralması, büyük bademcikler, yumuşak damak sarkması, aşırı kilo veya burun yapısındaki bozukluklar gibi nedenlerle ortaya çıkabilmektedir.
3. Karma Tip: Hem santral hem de obstrüktif uyku apnesinin bir kombinasyonudur.
Bu rahatsızlığın başlıca belirtileri arasında şunlar yer alır:
- Gürültülü horlama
- Gündüz aşırı uyku hali
- Baş ağrıları
- İrritabilite
- Dikkat dağınıklığı
- Yüksek tansiyon
Tanı koymak için polisomnografi gibi tetkikler kullanılır. Tedavi yöntemleri arasında CPAP cihazı, oral aparatlar, cerrahi müdahale ve yaşam tarzı değişiklikleri bulunmaktadır. Kilo verme, sigarayı bırakma ve yan yatış pozisyonu önerilen değişiklikler arasındadır.
Uyku apnesinin tedavi edilmemesi, ciddi sağlık problemlerine yol açabilmektedir. Bu nedenle, uyku apnesi şüphesi olanların bir uzmana başvurması büyük önem taşımaktadır.
