Hazine ve Maliye Bakanlığı, beyan ettiği gelir ile hasılatı arasındaki fark yüzde 20’yi aşan mükellefleri izahat vermeye davet edecek.
Bakanlığa bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği, Resmi Gazete’de yayımlandı.
Buna göre, hizmet çalışanlarına bazı şartlar sağlanmak kaydıyla ücret istisnası tanınacak. Yapılan anlaşmalar çerçevesinde, belirlenen süre boyunca işverene bağlı çalışılması, belirlenen performans kriterlerinin yerine getirilmesi şartıyla, hizmet çalışanlarına işverenin veya grup şirketlerinin hisse senetlerinden bedelsiz veya indirimli satın alma hakkı verilebilecek.
Öte yandan, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen kriterlere uygun teknogirişim şirketi kategorisindeki işverenler tarafından hizmet çalışanlarına bedelsiz veya indirimli olarak verilen hisse senetlerinin, verildiği tarihteki rayiç değerinin, o yıl hizmet çalışanının brüt ücret tutarını aşmayan kısmı gelir vergisinden muaf tutulacak.
Hizmet çalışanlarına sunulan hisse senetlerinin daha uzun süre elde tutulmasının teşvik edilmesine yönelik düzenlemeler de yapılmış durumda. Bu amaçla, istisnanın hizmet çalışanları tarafından edinilen hisse senetlerinin elde tutulma süresine bağlı olarak farklı oranlarla uygulanması öngörülüyor.
İstisnalardan Yararlanma Koşulları
Bu istisnalardan faydalanabilmek için hizmet çalışanlarına hisse senedi veren şirketin, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından tanımlanan “teknogirişim şirketi” tanımına uyması gerekmektedir.
Verilen hisse senetleri aracılığıyla sağlanan faydanın istisna kapsamına alınacak kısmı, hizmet çalışanının o yılki brüt ücretini geçemeyecek.
Söz konusu istisnanın, pay senetlerinin verildiği tarihte yürürlükte olması gerekmektedir. Bu hisse senetlerinin belirli bir süre elde tutulması zorunlu olacaktır.
Hizmet çalışanları tarafından edinilen hisse senetlerinin, edinim tarihinden itibaren 3 tam yıl içerisinde elden çıkarılması durumunda istisna edilen verginin tamamı, 4-6 yıl içerisinde elden çıkarılması halinde yüzde 75’i, 7-10 yıl sonunda elden çıkarılması durumunda ise yüzde 25’i, vergi ziyaı cezası olmaksızın gecikme faizi ile birlikte işverenden tahsil edilecektir.
Tebliğde, istisna uygulamasına yönelik kapsamlı örneklere yer verildi.
Hasılatı Farklı Olan Mükellefler İzahat Verecek
Tebliğ ile ticari veya serbest meslek faaliyetleri yürüten mükelleflerin gerçek hasılatlarının tespitine yönelik bir vergi güvenlik sistemi oluşturuldu.
Bu çerçevede, söz konusu mükelleflerin günlük hasılatları, bir ayda 3’ten, bir takvim yılında ise 12’den az olmamak kaydıyla yapılacak yoklamalarla tespit edilebilecek. 1 Ocak 2025’ten itibaren yürürlüğe girecek düzenleme, kurumlar vergisi mükellefleri için de geçerli olacak.
Günlük hasılatların belirlenmesi için ilgili ayda yoklama yapılan günlerde toplanan günlük hasılatlar, yoklama yapılan gün sayısına bölünerek “günlük ortalama hasılat” tutarı belirlenecek. Bu hasılat tutarı, tespit yapılan ayda çalışılan gün sayısı ile çarpılarak ilgili ayın toplam hasılatı ortaya çıkacak.
Yoklama yapılan aylara ait tutarların toplamı, tespit edilen ay sayısına bölünerek “aylık ortalama hasılat” hesaplanacak ve bu rakam da ilgili yılda faaliyette bulunulan ay sayısıyla çarpılarak mükelleflerin o takvim yılına ait hasılat tutarları tespit edilecek.
Tespit edilen hasılat tutarları, mükelleflerin beyan ettikleri ile karşılaştırılacak. Aradaki farkın yüzde 20’yi aşması durumunda mükellefler izahat vermeye davet edilecek.
Mükellefler Risk Analizleriyle Belirlenecek
Yoklama yapılacak mükelleflerin belirlenmesinde risk analizleri yapılacak. Elde edilecek veriler, sistem kayıtları, beyan edilen gelir ile harcamalar arasındaki uyumsuzluk gibi kriterler dikkate alınarak belirlenecek.
Günlük hasılatın tespitine dayanarak yıllık hasılatın belirlenmesinde daha gerçekçi sonuçlar almak amacıyla, yoklama yapılacak mükelleflerin etkinlikleri, sezonluk faaliyetleri, fiilen çalıştıkları gün ve ay sayıları, hafta sonu ve hafta içi çalışma süreleri, tatil günleri gibi hususlar göz önünde bulundurulacak.
Farklı Hizmet Sektörleri Kapsamda
Tebliğde istisna uygulamasına dair detaylı açıklamalar yapıldı. Bu kapsamda restoran işletmecileri, kuyumcular, güzellik salonu sahipleri, estetik ve rekonstrüktif cerrahlar, kuaförler, turizm amaçlı su sporları aktiviteleri gerçekleştirenler, plaj işletmecileri, diş hekimleri, motorlu taşıtların periyodik bakımını yapan işletmeler gibi çeşitli hizmet alanlarında faaliyet gösteren mükelleflere yönelik hasılat tespiti süreçlerine dair örnekler de sunuldu.
