Yağlı Karaciğer Hastalığında Devrimsel Bir Keşif: İki Farklı Tür Tespit Edildi
Stockholm/Göteborg – Karolinska Enstitüsü ve Göteborg Üniversitesi’nden araştırmacılar, metabolizma ile ilişkili yağlı karaciğer hastalığı (MASLD) konusunda önemli bir adım attı. Yapılan çalışma, hastalığın iki farklı türünü tanımladı ve hastalığın tanı ve tedavisinde yeni bir döneme kapı açabilir. Nature Medicine dergisinde iki ardışık makale olarak yayımlanan çalışmanın ayrıntıları şu şekilde:
Hastalık Hakkında Genel Bilgiler
Yağlı karaciğer hastalığı (YKH), karaciğerde aşırı yağ birikimiyle karakterize, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir hastalıktır. Genellikle aşırı kilo ve obeziteyle ilişkilendirilir ve dünya çapında yaygın bir sağlık problemidir. Her dört erişkinden birinin YKH ile ilişkili risk altında olduğu tahmin ediliyor; ancak hastalık belirtiler göstermeden ilerleyebileceği için fark edilmiyor. Siroz ve karaciğer kanseri gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabiliyor.
İki Farklı Türün Tanımlanması
Huddinge Tıp Fakültesi’nden Prof. Stefano Romeo liderliğindeki araştırma ekibi, YKH’nın iki farklı tipini belirledi. Bir tip karaciğeri daha fazla etkiliyor ve karaciğer hasarına yol açarken, diğeri kardiyo-renal-metabolik sendromla bağlantılı bulunuyor. Araştırma, 36.000’den fazla kişinin verilerini içeren kapsamlı bir analiz sonucunda elde edildi.
Genetik Analizlerin Rolü
Araştırmacılar, YKH ile bağlantılı 27 yeni genetik varyant tespit ettiler. Bu genetik analizler, hastalığın iki tipi için farklı risk skorları belirlenmesine olanak sağladı. Karaciğere özgü tip, kardiyovasküler hastalık riskini azaltırken, sistemik tip diyabet, kalp ve böbrek hastalıklarıyla bağlantılı yüksek risk taşıyor. Bu verilerin önemi, ileride kişiye özel tanı ve tedaviler için temel teşkil edebilecek potansiyele sahip .
Kişiye Özel Tedaviler İçin Yeni Bir Yol
Prof. Romeo, buluşun, bireylerin neden farklı YKH türleri geliştirdiğini ve kardiyo-renal hastalıklara farklı duyarlılıklara sahip olduklarını anlamayı sağlayacağı ve bunun hastalıkların ilerleyişinin daha iyi tahmin edilmesini ve tedavi süreçlerinin kişiselleştirilmesini sağlayacağını belirtti.
Geleceğin Tedavi Yaklaşımları ve Sonuçlar
Bu keşif, kişiye özel ilaç tedavisinde (precision medicine) önemli bir ilerleme olarak görülüyor. Genetik ve klinik verilerin bir araya getirilmesi, tedavi süreçlerini daha da etkili hale getirebilir. Ayrıca, çevresel ve genetik faktörlerin sağlık üzerindeki etkilerinin daha iyi anlaşılması için yapılacak araştırmaların daha kritik önem taşıdığı belirtildi. Bu bulgular, YKH’nin farklı tiplerini daha doğru tanımlamak ve tedavi yaklaşımlarını iyileştirmek için umut verici bir yola işaret ediyor. İleride yapılacak araştırmalar, hastalığın erken teşhisi ve daha etkin tedavi yaklaşımları için yol açacak.
