Yapay Zeka, Plasenta İncelemesini Devrimselleştiriyor: PlacentaVision, Doğum Sonrası Enfeksiyonları Erken Tespit Edecek
ABD’li araştırmacılar, plasentaları hızlı ve otomatik bir şekilde değerlendirmek için yeni bir yapay zeka (YZ) aracı geliştirdi. Northwestern Medicine ve Penn State Üniversitesi’nden bilim insanları tarafından geliştirilen "PlacentaVision" yazılımı, basit bir plasenta fotoğrafı analiz ederek yenidoğan sepsisi ve enfeksiyon gibi yaşamı tehdit eden sorunları erken aşamalarda tespit edebiliyor. Araştırma sonuçları "Patterns" dergisinde yayımlandı ve derginin kapak konusu oldu.
Plasenta İncelemesinin Kritik Önemi
Gebelik boyunca anne ve bebek sağlığı için hayati bir rol üstlenen plasenta, doğum sonrası genellikle ayrıntılı incelemeden geçmiyor. Bu durum, özellikle sağlık kaynaklarının kısıtlı olduğu bölgelerde daha fazla sorun oluşturuyor. PlacentaVision, bu eksikliği gidererek enfeksiyon gibi ciddi sorunların erken tespit edilmesini sağlayarak hayat kurtarıcı bir potansiyele sahip.
YZ ile Daha Hızlı ve Kesin Tespitler
Penn State Üniversitesi’nden Dr. Alison Gernand, aracın geliştirilmesinde global sağlık sorunlarına odaklandığını belirterek "Birçok yerde plasenta incelemesi yapılmadan atılıyor. Bu, erken müdahale şansını kaçırıyor ve hem anne hem de bebek için ciddi komplikasyonlara yol açabiliyor" dedi. Dr. Gernand, bu aracın sağlık sistemlerinde fark yaratacağını vurguladı.
Northwestern Üniversitesi’nden Dr. Jeffery Goldstein ise, "Neonatal yoğun bakımda tedavi gören bir bebek için saniyeler bile kritik olabilir. Bu aracın sunduğu hızlı teşhis sayesinde, tıbbi kararlar günler öncesinde alınabilir" ifadesiyle aracın önemini vurguladı.
PlacentaVision, çapraz modal kontrastlı öğrenme yöntemi kullanılarak eğitildi. Bu yöntem, plasenta görüntülerini patolojik raporlarla ilişkilendirip anlamlı veriler elde etmeyi sağlıyor. 12 yıllık bir veri seti kullanılarak eğitilen model, farklı çekim koşullarını simüle eden stratejilerle dayanıklılığı artırıldı. Sonuçta farklı popülasyonlarda tutarlı performans sergileyen PlacentaCLIP+ adlı bir model ortaya çıktı.
Küresel Sağlık Sistemlerine Destek
Aracın, özellikle kaynakların kısıtlı olduğu hastanelerde doktorların enfeksiyonları hızlıca tespit etmelerinde, patoloji laboratuvarı bulunmayan bölgelerde ise erken tanı koymalarında önemli rol oynaması hedefleniyor. Ayrıca, iyi donanımlı hastanelerde hangi plasentaların ayrıntılı incelemeye ihtiyacı olduğunu belirleme sürecinde verimliliği artıracak.
Araştırmacılar, daha fazla klinik veri ekleyerek PlacentaVision’ın tahmin yeteneklerini geliştirmeyi ve çeşitli hastanelerde test ederek aracın güvenilirliğini kanıtlamayı hedefliyorlar. Penn State Üniversitesi’nden Dr. James Z. Wang, "Aracın çok farklı senaryolarda tutarlı performans göstermesi önemliydi" diyerek, küresel kullanıma uygunluğunun önemini vurguladı.
PlacentaVision, akıllı telefon uygulaması veya tıbbi kayıt yazılımına entegre edilecek. Kullanıcı dostu arayüzü, minimal eğitimle doktor ve hemşirelerin plasentaları fotoğraflayarak anında geri bildirim almasını sağlayacak. Bu yenilik, hem anne hem de bebeklerin sağlık sonuçlarını olumlu yönde etkileyerek hayat kurtarıcı bir potansiyele sahip.
